Versoepeling bezoekregeling gehandicaptenzorg: ‘Het is een enorme puzzel’

De coronamaatregelen worden steeds verder versoepeld. Ook in de gehandicaptenzorg ontstaat meer ruimte. Minister Hugo de Jonge kondigde gisteren tijdens de persconferentie aan dat cliënten in gehandicaptenzorg binnenkort weer bezoek mogen ontvangen. We spraken hierover met Sandra de Wit, verpleegkundig specialist en voorzitter van V&VN Verstandelijk Gehandicaptenzorg. “Het is een complexe puzzel, maar we moeten met respect voor elkaar en door open gesprekken te voeren onze weg proberen te vinden.”

De afgelopen weken gold voor bezoek in de gehandicaptenzorg ‘Nee, tenzij’. Op 29 april heeft de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland deze regeling geactualiseerd. Het bleef ‘nee-tenzij’, maar met meer nadruk op ‘tenzij’. Sandra: “Wij hebben hier toen binnen de organisatie intensief over gesproken. Het bleef een dilemma. Eén van de adviezen was bijvoorbeeld om bezoek te laten plaatsvinden in de eigen ruimte of buiten, met inachtneming van de anderhalvemeterregel. Maar hoe doe je dat als iemand in een rolstoel zit en geduwd moet worden?” 

Kritisch kijken

Gisteren zijn verdere versoepelingen aangekondigd. Zo krijgen alle cliënten vanaf 1 juni een passende vorm van dagbesteding. Ook start de dagbesteding op specifieke dagbestedingslocaties weer op. Cliënten die in een instelling wonen, mogen uiterlijk 15 juni onder bepaalde voorwaarden weer bezoek ontvangen. Per 1 juli moet er met cliënten die dat willen een afspraak gemaakt zijn over logeren buiten de instelling. Elke zorgaanbieder moet een eigen plan maken om de bezoekregeling vorm te geven. Sandra: “Wij hebben de dagbesteding nooit helemaal op slot gedaan, maar gekeken naar alternatieve manieren om cliënten een goede daginvulling te geven terwijl ze binnen hun eigen groep bleven. Voor sommige cliënten heeft dit positieve gevolgen gehad. Het gaf rust; niet voor een bepaalde tijd de deur uit, minder wisselingen van personeel en context. De nachtdienst geeft aan: cliënten slapen rustiger dan ooit! Voor andere cliënten pakte het minder goed uit, daarom moeten we kritisch kijken hoe we het zo goed mogelijk kunnen regelen voor alle cliënten. Rekening houdend met de risico’s.”

Verschillende belangen

Ook de bezoekregeling versoepelen wordt in de praktijk volgens Sandra een flinke puzzel. “Er spelen verschillende belangen. Verwanten en cliënten willen elkaar graag weer zien, maar sommigen zijn ook angstig. Ook medewerkers kijken allemaal met een andere blik. Zeker als het logeren er straks bij komt is de vraag: hoe regel je dat op een zo goed mogelijke manier? Hoe zorg je dat je als organisatie de risico’s in beeld houdt? Ik zie zeker het belang in van bezoek en logeren, maar we hebben te maken met cliënten die nu eenmaal in groepen wonen. De een loopt meer risico dan de ander. En waar de een prima anderhalve meter afstand kan houden als we de stoelen uit elkaar zetten en er een tafel tussen plaatsen, staat voor andere cliënten de anderhalvemeter-regel onder druk. Dat is spannend. Ik denk dat we hardop moeten blijven zeggen: we doen dit allemaal voor het eerst. Het is een complexe puzzel, maar we moeten met respect voor elkaar en door open gesprekken te voeren onze weg proberen te vinden.”

Persoonlijke beschermingsmiddelen

Naast de bezoekregeling, was ook het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen de afgelopen weken onderwerp van gesprek. Hierover spraken we met verzorgende IG Marja*. Zij werkt in een kleinschalige woonvorm voor bewoners met niet-aangeboren hersenletsel of een aangeboren lichamelijke beperking. Velen van hen kunnen zich door hun beperking niet houden aan de algemene maatregelen van het RIVM. Marja vindt het dan ook kwalijk dat er lange tijd geen beschermende middelen ingezet mochten of konden worden. “Ik vind dat er een enorm risico genomen is door niet direct te zorgen voor voldoende beschermingsmiddelen in alle verpleeghuizen en de gehandicaptenzorg. Dat vind ik heel pijnlijk. Ik snap dat er tekorten zijn, maar wij werken met extra kwetsbare mensen. Bovendien behoor ik zelf tot een risicogroep. Bij ons heeft nog niemand corona opgelopen, maar dat is meer geluk dan wijsheid. Als er niet voldoende beschermingsmiddelen zijn: draai er niet omheen, maar neem ons serieus. En bescherm de kwetsbare medewerkers.” Inmiddels krijgt Marja op haar werk voldoende beschermingsmiddelen. Ook de RIVM-richtlijn ‘Uitgangspunten PBM buiten het ziekenhuis’ is inmiddels aangepast. Deze biedt verpleegkundigen en verzorgenden nu de ruimte om in specifieke zorgsituaties op basis van hun professionele inzichten en ervaring PBM te gebruiken. Een handreiking moet hen hierbij ondersteunen. 

*I.v.m. privacy is de naam van Marja gefingeerd